ΜΕΤΑΚΟΜΙΣΕΙΣ

Ένα σπίτι
που ποτέ μας δεν προφτάνουμε
δεν προφτάνουμε να το γνωρίσουμε
που ποτέ μας δεν προφτάνουμε
το νοικοκυριό μας για να στήσουμε
και βρισκόμαστε ξανά στο δρόμο
με τους μπόγους και τις κατσαρόλες μας
τα κρεβάτια και τους στίχους μας.

Ένα σπίτι               
που ποτέ μας δεν προφτάνουμε
δεν προφτάνουμε να του μιλήσουμε
που ποτέ μας δεν προφτάνουμε
όπως θέλουμε να το στολίσουμε
και βρισκόμαστε ξανά στο δρόμο
με τις κάμαρες βουβές να μας κοιτάζουν
τις γωνιές του αδειανές να μας φωνάζουν.

Ένα σπίτι
που ποτέ μας δεν προφτάνουμε
δεν προφτάνουμε να το γνωρίσουμε
μα προφτάνουμε μ' αγάπη κι όνειρα
όνειρα πολλά να το γεμίσουμε
και βρισκόμαστε ξανά στο δρόμο
δακρυσμένοι για το σπίτι που θ' αφήσουμε
και τις αναμνήσεις που θα μείνουνε...
 
«Η Τρίτη Απόφαση», 1988

ΠΡΙΝ ΕΦΥΣΥΧΑΖΑΜΕ...

Πριν εφησυχάζαμε...
Στο κάτω κάτω
γιατί ν' ανησυχούμε;

Ένα καράβι φορτωμένο μ' άστρα
ήταν αραγμένο
μπρος από την πόρτα μας.
Τα δέντρα των περιβολιών μας
αγκομαχούσαν
κάτω από το βάρος του καρπού τους.
Τα βάζα του νεόχτιστου σπιτιού μας
σκόρπιζαν παντού
τη μυρωδιά των λουλουδιών τους...

Πριν εφησυχάζαμε...
Τώρα
κλαίμε κι οδυρόμαστε...

"Έπρεπε", λέμε, "να υπολογίσουμε
τον ερχομό
των δίσεκτων καιρών
που βύθισαν
στο πέρασμά τους το καράβι
που ρήμαξαν
τα περιβόλια μας
που σύντριψαν
τα βάζα μας
και ράγισαν το σπίτι μας....
Έπρεπε να...
Έπρεπε να..."
και κλαίμε κι οδυρόμαστε.

"Η τρίτη απόφαση", 1988

ΣΕ   ΠΕΡΙΜΕΝΑ

Σε περίμενα
χρωματίζοντας τη νύχτα.

Σε περίμενα

σχεδιάζοντας ηλιοβασιλέματα
και πανσέληνους.

Σε περίμενα

δίνοντας ονόματα στ’ αστέρια.

Τελικά φάνηκες

με τη θλίψη στα μάτια
και στα χέρια
τον οδικό χάρτη της χαράς μας...

ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΒΡΟΧΙΑΣ

Στα χρόνια της αναβροχιάς
αφουγκράζονταν την προσευχή σου
και  χαίρονταν οι στέρνες και τα ξεροπήγαδα
που με τις αδειανές κανάτες των ματιών τους 
σημάδευαν τον ουρανό
ψάχνοντας για σημάδια της βροχής.

"Στη μοναξιά του φεγγαριού", 2009

ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Ήταν πρωί, πολύ πρωί, ποτέ δε θα ξεχάσω...
Τα περιστέρια ξαφνιασμένα βούλιαζαν στο μακρινό ορίζοντα
Γιατί κρεμάσαμε στον ώμο το ντουφέκι
Και μπήκαμε σε στρατιωτικά οχήματα
Να κουβαλήσουμε το θάνατο σ' ανθόσπαρτες βραγιές.

Μια φάλαγγα κορμιά ανθρώπινα για το σφαγείο...

Ο Διγενής Ακρίτας πέρασε από κοντά μας αστραπή

Κι ο θάνατος ακόνιζε πιο κάτω τη ρομφαία.
Ο φόβος πάγωσε το θάρρος στις καρδιές μας
Η θλίψη πέτρωσε τα πρόσωπα μας
Κι η σκέψη των αγαπημένων
Μαχαίρι δίκοπο καρφώθη στην ψυχή μας.

Σ' ελάχιστο διάστημα βρεθήκαμε μπροστά στο θάνατο.

Ανθρώπινα κορμιά κομματιασμένα, παραμορφωμένα
Ζωγράφισαν στα μάτια μας τη φρίκη.

Ήταν πρωί, πολύ πρωί, ποτέ δε θα ξεχάσω...

«Ώρες Πολέμου», 1975

 

«ΣTH ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ», Αθήνα 2009

Ποιητική συλλογή στην οποία περιέχονται 53 ποιήματα, χωρισμένα σε πέντε θεματικές ενότητες με τους αντίστοιχους τίτλους: α) Η γέννηση, β) Η αρπαγή, γ) Η προσμονή, δ) Η ελπίδα, ε) Ο λυτρωμός.
Σχέδιο εξωφύλλου: Σπύρος Αντωνέλλος

«Με αφομοιωμένες επιδράσεις και με προσωπικό ύφος αυτοβιογραφείται ποιητικά ο Νίκος Πενταράς στο βιβλίο του «Στη μοναξιά του φεγγαριού», που είναι, πιστεύω, το καλύτερο από όλα τα προηγούμενα. Και αυτή η λυρική βιογραφία σταματά και συνεπαίρνει τον αναγνώστη με τα ωραία νοήματα και τις ποιητικές εικόνες. (Αντώνης Πιλλάς, 28/10/2010)

«ΣΕ ΚΑΘΕ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΚΙ ΕΝΑ ΧΕΛΙΔΟΝΙ», Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2007                     
 
«Οι δρόμοι, οι γειτονιές και ο ιδεώδης, ο σχεδόν ιδανικός έρωτας του τόπου δεσπόζουν στο έργο του Νίκου Πενταρά, ένα έργο εν πολλοίς ήπιο, µε ένα υπόγειο, διυλισμένο σπαραγμό ή πάθος. Ενδεικτικό παράδειγμα, το μοναδικό, πεζογράφημα του µε τίτλο «Σε κάθε μπαλκόνι κι ένα χελιδόνι» του 2007, που συνιστά, από µια άποψη, µια ιστορική αλλά και προσωπική κατάθεση, καθώς συνοψίζει τη μαρτυρία μιας ολόκληρης εποχής. Αυτή που σημαδεύει τις παιδικές µας μνήμες και συνακόλουθα σπαρακτικά και επώδυνα τον ελληνισμό της Κύπρου.
Ως πεζογράφημα ανακαλεί την εμπειρία και τη μνήμη μιας ολόκληρης εποχής και ενός σχεδόν ιδεώδους κόσμου, την πορεία μιας ολόκληρης γενιάς, από το όραμα στη ματαίωση. Από την οικείωση στην αλλοτρίωση. Πρόκειται για ένα έργο, θα έλεγα, λογοτεχνικής ωριμότητας. Ένα πεζογράφημα μνήμης, που απευθύνεται ή καταξιώνεται και δικαιώνεται ως ένα έργο για νέους, µε άριστα αποτελέσματα. Καθώς ο Νίκος Πενταράς, ιδιαίτερα µε το πεζογραφικό του έργο, αυτοβιογραφείται, καταθέτει, µε το δικό του τρόπο ποιητικώς και πεζογραφικώς, την ιστορία και τη μνήμη της γενιάς του και του τόπου του. Τη συλλογική ιστορία της γενιάς του…»
(Δρ Νίκος Ορφανίδης, από την ομιλία του σε εκδήλωση για το συγγραφέα, Πάφος 25/02/2009)

"ΠOIHMATA(1975-1995)", Κύπρος 1995

Τόμος ποιημάτων ο οποίος αποτελείται από 135 σελίδες.

Εκδόθηκε από τη Συνεργατική Πιστωτική Εταιρεία Χλώρακας με τη συμπλήρωση 20 χρόνων από την έκδοση της πρώτης ποιητικής συλλογής του Νίκου Πενταρά (1975- 1995). Ο τόμος συγκεντρώνει μέρος της εκδομένης δημιουργίας του ποιητή. 
Το εξώφυλλο του βιβλίου κοσμεί μυκηναϊκός αμφορέας των αρχών του 14ου αιώνα π.Χ. από το Κυπριακό Μουσείο.
  
«…Η έκδοση παρουσιάζει ανάγλυφη την πορεία και την εξέλιξη της ποιητικής γραφής του Νίκου Πενταρά, μαρτυρεί την εικοσάχρονη θητεία του στην ποίηση, δίνει µια γενική εικόνα της τεχνικής και των θεμάτων του, φανερώνει τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τους προβληματισμούς ενός ευαίσθητου ποιητή, που σαν καλός δέκτης παίρνει και καταγράφει και στη συνέχεια μετουσιώνει σε τέχνη όλα τα πλούσια ερεθίσματα της εποχής µας….
...Η ποίησή του, λυρική συνήθως, μας δίνει με ευαισθησία, σαφήνεια και απλότητα – τις πιο πολλές φορές – τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τους προβληματισμούς του για όλα όσα συμβαίνουν σήμερα στον τόπο μας και στον κόσμιο γενικότερα. Ξεκινά σχεδόν πάντοτε από το τοπικό, για να προχωρήσει στο οικουμενικό…» (Δρ Γιώργος Κιτρομηλίδης, από το εισαγωγικό σημείωμά του στο βιβλίο)

 

«ΦΩΣ ΕΚ ΦΩΤΟΣ», Κύπρος 1994

Ποιητική συλλογή η οποία αποτελείται από 17 ποιήματα που γράφτηκαν μετά το Μάρτη του 1988.

«Μια ωραία σύνθεση από 17 ποιήματα είναι το καινούριο βιβλίο του Νίκου Πενταρά. Ο γνωστός ποιητής, που εμφανίζεται όλο και καλύτερος σε κάθε καινούρια έκδοση, έδωσε στο βιβλίο του αυτό τον τίτλο "Φως εκ Φωτός". Το ελληνικό φως, που παίρνει συχνά και συμβολικές προεκτάσεις το...υ ενέπνευσε 17 ποιήματα τα οποία μπορούν να διαβαστούν είτε αυτοτελώς είτε ως µια σύνθεση. Ο ποιητής, µε στίχους σφιχτοδεμένους, με εύστοχα επίθετα, µε ωραίες ειικόνες, και µε πλούσιο λεξιλόγιο οδηγεί τον αναγνώστη στον κόσμο, στον οποίο βασιλεύει το φως. Στον κόσμο της Κύπρου: στην ιστορία της, στον πολιτισμό της, στην κοινωνική της δομή, στις ρίζες της, στο ανεπανάληπτο φυσικό της τοπίο. Και ακόμα στον κόσμο της Κύπρου στον οποίο εισέδυσε η αλλοτρίωση που έφερε ο καταναλωτισμός, η επιδίωξη του κέρδους και το κυνήγι των υλικών αγαθών.
Η συλλογή «Φως εκ Φωτός» είναι καλογραμμένη ποίηση µε πολλά και ωραία μηνύματα. Ο ποιητής προχωρεί µε συνέπεια στο δρόμο του. (Θέμις Θεοχάρους, «Ραδιοφωνική Εφημερίδα», 03/06/1994)

 

«ΕΠΑΝΟΔΟΣ», Κύπρος 1992

Ποιητική σύνθεση αποτελούμενη από 330 στίχους.
 «…Πρόκειται στην ουσία για ένα μεγάλο ποίημα σε ελεύθερο στίχο που παρουσιάζει την αγωνία του ποιητή για τη γη τούτη τη σκλαβωμένη, με τη μακραίωνη παράδοση και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό…» (Εφημερίδα «Αλήθεια», 24/07/1992)

«… Η ποιητική σύνθεση «Επάνοδος» έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για την τύχη του ελληνισμού της Κύπρου. Ο ποιητής στέλλει με καθαρή φωνή τα μηνύματά του, αλλά, συγχρόνως, εκφράζει την αγωνία του για το μέλλον αυτού του τόπου με τη μακρόχρονη ιστορία και με την τρισχιλιετή ελληνική παρουσία και παράδοση. (Γιώργος Κιτρομηλίδης, εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος», 30/07/1992)

 

«… Η «Επάνοδος» του Νίκου Πενταρά είναι μια αξιόλογη ποιητική σύνθεση, ένα είδος μπαλάντας όπου το διηγηματικό στοιχείο με το λυρικό συμβαδίζουν σε μια ιστορικής διάθεσης πορεία του κυπριακού ελληνισμού. Από την άλλη νιώθεις στην εξέλιξη της σύνθεσης τον πολιτικό αντίκτυπο από τα σημερινά γεγονότα μας. Τούτο κιόλας ζωντανεύει το λόγο και του δίνει και ένα άλλο νόημα, θα το ’λεγα κριτικό, μέσα στην τραγική ατμόσφαιρα. (Κύπρος Χρυσάνθης, εφημερίδα «Η Σημερινή», 14/08/1992)
 

  

«Η ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΦΑΣΗ», Κύπρος 1988

Ποιητική συλλογή στην οποία περιέχονται 32 ποιήματα.

 Το εξώφυλλο φιλοτέχνησε ο Σάββας Λαζούρας.

  «… Η συλλογή αυτή περιλαμβάνει την πιο προσωπική ποίηση του Πενταρά. Σ’ αυτή παρατηρώ μια ενδοστρέφεια, ένα κοίταγμα προς τα μέσα, κι αυτό αναπόφευκτα τον οδηγεί στην επανασύνδεσή του με τις μνήμες της παιδικής του ηλικίας, οι οποίες καιροφυλακτούν, για να βγουν κάθε λεπτό στην επιφάνεια. Κι ασφαλώς οι μνήμες αυτές είναι δεμένες με το γενέθλιο χώρο και τους ανθρώπους που τον ενσαρκώνουν…» (Θεοκλής Κουγιάλης, από την ομιλία του σε εκδήλωση για τον ποιητή, Χλώρακα 23/02/1996)

«… Στη συλλογή «Η Τρίτη Απόφαση» υπάρχει ο θρήνος και ένας λεπτός λυρικός λόγος χωρίς βερμπαλισμούς. Μια ψυχή που πάσχει, αλλά στο τέλος βρίσκει – τι χαρά – την «Αναγέννηση». Που βρίσκει καταφυγή στην Ποίηση – κι εγώ αφειδώλευτα σας γράφω ότι είσθε Ποιητής με κεφαλαίο Π… Το «Ηλιοβασίλεμα» είναι ένα απλό λυρικό διαμαντάκι. Δραματικό το «Ματαιότητα. Και ωμό, αλλά αληθινό (και καλά τα λέτε) στις «Συμβουλές ιδανικού εμπορευόμενου»…» (Νίκος Β. Τυπάλδος, από επιστολή του προς τον ποιητή, με ημερομηνία 01/08/1992)

 

«ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ΜΟΥ, ΞΕΚΙΝΑ...», Κύπρος 1987 

Ποιητική συλλογή στην οποία περιέχονται 26 ποιήματα για παιδιά, που αντλούν τα θέματά τους από το περιβάλλον, τη φύση, τα παιδικά παιχνίδια, τη σχολική, την οικογενειακή, τη θρησκευτική ζωή και από τις εθνικές επετείους. Η συλλογή διακρίθηκε σε διαγωνισμό του Κυπριακού Συνδέσμου Παιδικού Νεανικού Βιβλίου.

Το βιβλίο εικονογράφησε ο Κυριάκος Ιωαννίδης. ...

«… Tα παιδικά ποιήματα του Νίκου Πενταρά, που περιλαμβάνονται στη συλλογή του «Περιστέρι μου ξεκίνα» έχουν από την αισθητική άποψη πολλά στοιχεία ελκυστικά, αλλά και από την παιδαγωγική πλευρά εξυπηρετούν το μαθητή…» (Κύπρος Χρυσάνθης, εφημερίδα «Η Σημερινή», 8/5/1998)

«… Ο Νίκος Πενταράς με την πρώτη του ποιητική συλλογή για παιδιά είναι κιόλας ένας ώριμος ποιητής. Χωρίς να μιμείται, χωρίς να κάνει παρωδίες, έρχεται να προσφέρει στα παιδιά ό,τι γνήσιο έχει να προσφέρει η παιδική ποίηση του τόπου μας…» (Μαρία Πυλιώτου, Περιοδικό «Παιδική Χαρά», Τόμος ΚΗ΄ Τεύχος 5 (220), Φλεβάρης 1989)

«ΜΗΝΥΜΑΤΑ», Κύπρος 1981

Ποιητική συλλογή στην οποία περιέχονται 22 ποιήματα. Οκτώ από τα ποιήματα της συλλογής («Απάτη», «Αναμονή», «Ζητούμε Βοήθεια», «Χαμένη Προσπάθεια», «Εγκατάλειψη», «Αγωνία», Προσπαθούν», «Στον Αδελφό μου Άνθρωπο») γράφτηκαν πριν από τα τραγικά γεγονότα του 1974 στην Κύπρο. Τόσο τα ποιήματα αυτά, όσο και τα υπόλοιπα, που γράφτηκαν μετά τα γεγονότα του 1974, ζητούν να ...μεταδώσουν μηνύματα αφύπνισης από τον εφησυχασμό και αντίστασης ενάντια σε κάθε μορφή αδικίας.

«… Μια στροφή του ποιητή προς τον κοινωνικό περίγυρο και με διάθεση κριτική που σε ορισμένα σημεία φτάνει ως το σαρκασμό, βρίσκω στα ποιήματα της δεύτερής του συλλογής «Μηνύματα». Το πνεύμα του ποιητή τυραννιέται μέσα στον ασφυκτικό κλοιό του κοινωνικού ψεύδους και συχνά ο στίχος του γίνεται κραυγή διαμαρτυρίας… (Αντώνης Πιλλάς, «Ενδοχώρα», τ.32, Ιούλιος – Σεπτέμβριος 1993)

«…Τα ποιήματα της συλλογής παρουσιάζουν ομοιομορφία ύφους και τεχνικής. Σ’ αυτά είναι έντονες οι σουρεαλιστικές απηχήσεις. Εικόνες που εκφεύγουν από την καθιερωμένη λογική και φραστικοί συνδυασμοί απροσδόκητοι καθορίζουν τις πηγές και τις επιδράσεις του ποιητή…» (Θεοκλής Κουγιάλης, από την ομιλία του σε εκδήλωση για τον ποιητή, Χλώρακα 23/02/1996)

"ΏΡΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥ", Κύπρος 1975

Ποιητική συλλογή η οποία αποτελείται από 20 ποιήματα, εμπνευσμένα από τα βιώματα, τις εμπειρίες και τα συναισθήματα του ποιητή από την τούρκικη εισβολή στην Κύπρο το 1974, την οποία έζησε ως έφεδρος στρατιώτης.

Το εξώφυλλο φιλοτέχνησε ο Αντρέας Νικολαΐδης.
...
«…Ένα πικρό χρονικό είναι οι στίχοι της συλλογής «Ώρες Πολέμου». Ο ποιητής εξιστορεί πως «Ο χάρος έφτασε τον Αλωνάρη μήνα… κι ο ήλιος κρύφτηκε στη στάχτη… η νύχτα κλαίει τους γκρεμισμένους μόχθους μας…». Μ’ ένα κοντύλι πύρινο χαράζονται οι στίχοι και μας συγκλονίζουν. Οι σκοτωμοί, η ερήμωση, το δράμα των προσφύγων, η τραγική εικόνα του ωραίου νησιού. Νομίζει κανείς πως διαβάζει στίχους Δημοτικών τραγουδιών για την Άλωση της Πόλης...» (Χρυσάνθη Ζιτσαία, εφημερίδα «Θεσσαλία»,0 6/06/1976)

«… Η χαμένη ειρήνη, η απώλεια της ανθρώπινης ζωής, οι ξεριζωμένοι, όλο θέματα που πονούν, που προβληματίζουν, που εμπνέουν. Ο στίχος ελεύθερος ή παραδοσιακός, ευαίσθητος, υπηρετεί το συναίσθημα υπάκουος, αφομοιωμένος στο πλείστο…» (Νάγια Κ. Ρούσου, εφημερίδα «Κύπρος», 22/09/1975)

«… Οι «Ώρες Πολέμου» κινούνται σε δύο επίπεδα: Στο πρώτο επίπεδο βρίσκονται τα ίδια τα γεγονότα, τα οποία ο ποιητής αφηγείται σαν να βρίσκεται πίσω από μια κάμερα και οπτικογραφεί, εγγράφει πάνω στην ευαίσθητη ταινία της συνείδησής μας αυτά που τόσο πικρά εμπειράται. Στο δεύτερο επίπεδο λειτουργεί η συνείδηση του ποιητή, ο οποίος μέσα από τον πόνο του δίνει τις συντεταγμένες της αγωνίας του, για να αφήσει εμάς τους αναγνώστες του να καθορίσουμε στον παγκόσμιο χάρτη του ανθρώπινου ξεπεσμού το ακριβές στίγμα της τραγικής και βαθύτατα νοηματισμένης εγρήγορσής του…» (Θεοκλής Κουγιάλης, από την ομιλία του σε εκδήλωση για τον ποιητή, Χλώρακα 23/02/1996)

ΤΑ ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΓΩΝΩΝ

Αραχνιασμένα τα κενά χιτώνια
Στα καπνισμένα μάρμαρα
της Σαλαμίνας και των Σόλων ξεχασμένα
Κοκκίνησαν τ' αγουροξυπνημένα μάτια μας
Και μοιρολόγια αντηχούνε τώρα στο σκοτάδι
Σαν χορικά αρχαίας τραγωδίας
Βγαλμενα από κάποια στόματα αόρατα...

"Ωρες πολέμου", 1975

ΤΟ ΜΑΥΡΟΦΟΡΕΜΕΝΟ ΡΟΔΟ

Το Φως
γιορντάνι φόρεσε στη μέρα
μονήρες χελιδόνι τ' αποφάσισε
στη μοναξιά του πια να θέσει τέρμα.

Οι στίχοι που γράφτηκαν
για κάποιο "μαυροφορεμένο ρόδο"
και προορίζονταν να καδρωθούν
για να κοσμούν το σπιτοκάλυβό του
γίναν κατάθεση
αντί στεφάνου στην κηδεία του,
γιατί το ρόδο απανθρακώθηκε
σε λεωφόρο πολυσυχναστη.

Το φως απ' του μνημάτου το καντήλι
μεταμορφωθηκε σ' Αρχάγγελο
ρομφαια πύρινη
κάθετα καρφωμένη στην καρδιά
της πολιτείας του πλέον εκλεκτού
μα πλην εκτός τροχιάς καταναλωτικού κοινού.

Κυκλοφορούν ανάμεσά μας
βόμβες αυτοκινούμενες.
Το "μαυροφορεμένο ρόδο" θάψαμε
- ως είθισται - πολλοί δακρύσαν στην κηδεία
μα στις σαράντα μέρες
το Φως απ' του μνηματου το καντήλι χάθηκε
και το μονήρες χελιδόνι ξαναγύρισε στη μοναξιά του...

"Φως εκ Φωτός", 1994

ΕΛΠΙΔΑ

Το Φως 

ντυμένο στα λευκά
βγαίνει σεργιάνι κάθε βράδυ στα σοκάκια.
Τα βήματά του στο πλακόστρωτο
του δειλινού καμπάνες δειλινού μου ξυπνούν
Φθινόπωρα και Χειμωνιές ατέλειωτες
μα που στην πόρτα μου μπροστά εναποθέτουν
ολάνθιστα χρυσάνθεμα - σημάδι κάποιας άνοιξης
που πάντα καρτερώ  
μα που ποτέ δεν καταδέχτηκε
έστω μια μαδημένη ανθοδέσμη στην πόρτα μου μπροστά
να εναποθέσει.

Τα βήματά του στο πλακόστρωτο
κατάλευκα μαντίλια γλάρων π' αρμενίζουν
στο γλαυκό βλέμμα της θάλασσας
δίπλα σε σκάφη γκρίζα με κόκκινα πανιά
που πάντα προγραμμάτιζαν τη ρότα τους
μα πάντα βρίσκανε κόντρα τον καιρό
κι ακόμα ψάχνουν - χρόνια τώρα - για να βρουν λιμάνι…

"Φως εκ Φωτός", 1994

ΕΛΠΙΔΑ

   Μπορεί το μέλλον τώρα  να είναι ομιχλώδες και καθόλου αισιόδοξο. Όμως δεν απελπίζεται, γιατί το βλέμμα εκείνων των ανθρώπων, των πρωτινών κατοίκων της Ομφαλίας του,  και η ύπαρξή τους, γενικά,  έκλειναν ένα δυναμισμό και μια προοπτική, που σήμερα μπορεί να θάφτηκαν κάτω από το βάρος των χαλασμάτων από τη συντριβή του «προσώπου» για χάρη του «ατόμου». Δυναμισμός και προοπτική θα ξαναζωντανέψουν, είναι βέβαιος, και θα προσδώσουν και πάλι στη ζωή την πραγματική της υπόσταση. Οι άνθρωποι θ’ ανακαλύψουν κάτω από τα χαλάσματα την πραγματική τους υπόσταση και θα αρχίσουν να δημιουργούν, να χορεύουν έστω κι αυτοσχεδιάζοντας, να χτίζουν τα δικά τους σπίτια και να αφήνουν την προσωπική τους σφραγίδα στα έργα τους, όπως ακριβώς και οι άνθρωποι εκείνοι, οι απλοί γεωργοί, εργάτες και ψαράδες, που μάθαιναν να δημιουργούν, να τραγουδούν, να χορεύουν και να βλέπουν τη ζωή σαν μια ατέλειωτη γιορτή, όχι από δασκάλους και βιβλία αλλά εμπειρικά, μέσα από την ίδια την κοινότητα, που για εκείνους είχε πρόσωπο και άφηναν την προσωπική τους σφραγίδα στα έργα τους, όταν πια οι ίδιοι ήταν παρελθόν...

    
(απόσπασμα από "Το βιβλίο που δεν γράφτηκε ποτέ)

ΣΥΜΦΟΡΑ

Νοσταλγικές στιγμές πενθούν σε ανεπίστρεπτα ταξίδια
Ναυαγισμένες άνοιξες μετρούν τα περασμένα
Τα χαμογέλια σβήστηκαν στα τρομαγμένα μάτια
Και τα τραγούδια κρύφτηκαν στα γκρεμισμένα σπίτια
Η νύχτα σαβανώνει το νεκρό φεγγάρι της
Στα κοκκινα ποτάμια της πατρίδας
Το πένθος έγινε ασήκωτο
Το κλάμα ρήμαξε τα μάτια...

- Εσύ, Φως, εσύ πώς της απάτης αντέχεις τον πόνο;

"Ωρες πολέμου", 1975

ΘΑΝΑΤΟΣ

Ο χάρος έφτασε τον Αλωνάρη μήνα
Και σκόρπισε σαδιστικά το θάνατο
Στο ραγισμένο σπίτι της χαράς μας.

Ο ήλιος κρύφτηκε στη στάχτη
Κι η μέρα έμεινε χωρίς ψωμί
Γιατί ο λίβας τρύγησε νωρίς τα μεστωμένα στάχυα.
Ο χρόνος τώρα σεριανίζει σε ναυάγια
Τη μαυροφόρα σκέψη μας.

Η νύχτα ξαγρυπνά και κλαίει
Τους γκρεμισμένους μόχθους μας.

"Ωρες πολέμου", 1975

ΟΙ ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ ΕΚΕΙΝΟΥ

Οι μέρες του Καλοκαιριού εκείνου
Κρεμάσανε τα εκμαγεία τους ανάποδα
Στα γκρεμισμένα σπίτια της πατρίδας
Αφήσανε τη στάχτη κατακάθι στην ψυχή
Σαλέψανε τα καπνισμένα μάρμαρα του ήλιου.

Οι μέρες του Καλοκαιριού εκείνου
Σκορπίσανε τις χρυσαφιές κλωστές του αργαλειού
Στον Αλωνάρη άνεμο
Κουρσέψανε σαδιστικά τα πλούσια κελάρια
Σκοτώσανε αναίσχυντα τα καρπερά μελίσσια.

Οι μέρες του Καλοκαιριού εκείνου
Ξεσχίσανε τα πλουμιστά πανιά των καϊκιών
Στα πρωινά μελτέμια
Κουβάλησαν το θάνατο σε γραφικές ακρογιαλιές
Και φίλεψαν το Χάροντα σε πλούσιο τραπέζι.

"Ώρες πολέμου", 1975

ΤΑΠΕΙΝΟ

Δεν ζηλεύω τα φαντακτερά
μα ψεύτικα στολίδια της ζωής
ούτε ποθώ τα πλάνα της χαμόγελα.
Μου φτάνουνε τα ταπεινά μα σίγουρα
τ’ αληθινά κι ας είναι σκυθρωπά
τα κερδισμένα με σκληρό μα τίμιο αγώνα.

Παρά να γίνω οροφή και να σαπίσω
καλύτερα να μείνω πάντα πάτωμα γερό
δοσμένος στην αγκάλη της μητέρας ποίησης
σαν οι σκληροί καιροί με δέρνουν.

Δε θέλω να με πούνε ποιητή μεγάλο
οι φειδωλοί του έργου μου κριτές
μ’ αρκεί που βρήκα στη ζωή
την Ποίηση καταφυγή...

«Η τρίτη απόφαση», 1988

ΑΠΟΔΡΑΣΗ  ΟΝΕΙΡΩΝ

Είναι κάποια όνειρα τις νύχτες
που σαν φυλακισμένοι αποδρούν από τον ύπνο τους
ταξιδεύουν μέχρι την άγρυπνη σιωπή τ’ ουρανού
σκουπίζουν από το φεγγάρι τα σημάδια  των δακρύων
και ξυπνούν τα  σήμαντρα των άστρων την αυγή...

ΑΝ ΗΤΑΝ...

Το Φως
χορεύει στον αφρό και στρίβει το μουστάκι
μέσα σ' ανήλιαγη σπηλιά η Μέδουσα παραμονεύει.

Πήρα τ' αδράχτι
- κειμήλιο της γιαγιάς μου της ξακουστής υφάντρας -
ν' αδράξω το μετάξι
μ' αδέξιος σαν ήμουνα μου ξέφυγε απ' τα χέρια
και πήγε ίσια στο βυθό.
Για χρόνια τώρα ψάχνω
στα φύκια και στην άμμο
ρωτώ τα ψάρια της σιωπής
ίσως αυτά με βοηθήσουν
μα κάνουν ελιγμό και μ' αποφεύγουν
και τότες απελπίζομαι
βγαίνω ξανά στην επιφάνεια
ξαπλώνω μπρούμυτα σε βράχο κυματοδαρμένο
και κλαίω μ' αναφιλητά.

Το κύμα παίρνει το "γιατί"
από τα μάτια μου τα κόκκινα
το στροβιλίζει και μετά με βία τ' αμολά στα βράχια
κι εκείνο θρυμματίζεται
κι αντιλαλεί στ' ακροθαλάσσια.

Αν ήταν, συλλογίζομαι, τουλάχιστο
ένα χελιδονόψαρο,
αν ήταν κι άρπαζε ένα θρύψαλο, ΄
ίσως να μ' οδηγούσε
να βρω τ' αδράχτι της γιαγιάς,
γιατί γνωρίζουν τα χελιδονόψαρα
τα κατατόπια του βυθού
μα προπαντός γνωρίζουν ακριβώς
σε ποια σπηλιά παραμονεύει η Μέδουσα.

"Φως εκ Φωτός", 1994

ΕΠΙΚΛΗΣΗ

    «Επίστρεψον, Κύριε, λύτρωσον την ψυχή μου, σώσον με διά το έλεός  Σου» (Ψαλμός 6:4)

Κύριε,
Σε θυμηθήκαμε μόνο
τότε που νιώσαμε πως θα ταφούμε
κάτω απ’ τα συντρίμια του ραγισμένου μας σπιτιού.
Τότε που μας άφησαν στο μέσο της ερήμου
και μας βίτσιζε ο άμμος της.
Τότε που μας πήραν και το τελευταίο κουρέλι
που σκέπαζε τη γύμνια μας.

Μόνο τότε Σε θυμηθήκαμε, Κύριε...
Μόνο τότε και Σου κράξαμε: «Σώσε μας...»
Συγχώρεσέ μας, Κύριε, για την αχαριστία μας.
Συγχώρεσέ μας και σωφρόνισέ μας...

"Η τρίτη απόφαση", 1988

ΤΙΣ ΝΥΧΤΕΣ ΜΕ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟ
       
Λίγο φως απ’ την πανσέληνο
πάρε και κάνε φυλαχτό
να σε προσέχει απ’ τους λύκους
που κυκλοφορούν ντυμένοι με προβιά
τις νύχτες με πανσέληνο
έτοιμοι να κατασπαράξουν
τους αμνούς συλλογισμούς σου
και τ’ ανυποψίαστα σου όνειρα...